حضانت و نگهداری اطفال

* نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است. برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند مادر تا سن 7 سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است. بعد از 7 سالگی در صورت حدوث اختلاف حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.
* اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با اوست مبتلا به جنون شود یا با دیگری ازدواج کند حق حضانت با پدر خواهد بود.
* در صورت که یکی از ابوین فوت نماید حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود هر چند متوفی پدر طفل باشد و برای او قیم تعیین کرده باشد.
* هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل بر عهده آنهاست از نگهداری او امتناع کنند. در صورت امتناع یکی از ابوین حاکم باید به تقاضای دیگری یه با تقاضای قیم یا به تقاضای یکی اقربا یا مدعی العموم نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت بر عهده اوست الزام کند در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین می کند.
* هر فردی از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذی نفع به دستور دادگاه صادر کننده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.
* دادگاه هر زمان تشخیص دهد توافق راجع به ملاقات و حضانت و نگهداری و سایر امور مربوط بر طفل بر خلاف مصلحت اوست یا در صورتی که مسوول حضانت از انجام تکالیف مقدر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری با تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
* صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی ، قیم ، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با درنظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق این امر را اجازه دهد. دادگاه در صورت موافقت با خارج کردن صغیر و مجنون از کشور بنابر درخواست ذی نفع برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تامین مناسبی اخذ می کند.
* حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده است با مادر آنهاست مگر اینکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادستان اعطای حضانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.
* دادگاه در صورت درخواست زن یا سایر اشخاص واجب النفقه میزان و ترتیب پرداخت نفقه را تعیین می کند در مواردی که به موجب حکم دادگاه باید وجوهی به طور مستمر از محکوم علیه وصول شود یک بار تقاضای صدور اجرائیه کافی ست و عملیات اجرایی مادام که دستور دیگری از دادگاه صادر شده باشد ادامه می یابد.
* هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا قیم او با رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی که برای حضانت طفل مقتضی است اتخاذ کند.
مواد ذیل از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
1- اعتیاد زیان آور به الکل – مواد مخدر ، قمار
2- اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا
3- ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
4- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی
5- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
* هر زمان که به علت طلاق یا هر جهت دیگری ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین طفل که تحت حضانت او نمی باشد حق ملاقات طفل خود را دارد تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آنها در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.